content top

ြမန်မာ ယူနီကုဒ် ဆိုသည်မှာ



ြမန်မာအက္ခရာတစ်လံုး​ချင်း​စီအတွက် သီး​ြခား​သတ်မှတ်​ေပး​ထား​​ေသာ တိကျသည့​် ဘံုသံုး​စနစ် (U 1000 မှ U 109F အတွင်း​ရှိ အက္ခရာများ​)

ယူနီကုဒ် (Unicode) ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံနှင့​်လူမျိုး​တိုင်း​တွင် အသံုး​ြပုလျက်ရှိ​ေသာ အက္ခရာစာလံုး​များ​အတွက်

  • မည်သည့​် Platform တွင် ြဖစ်​ေစ

  • မည်သည့​် Program တွင် ြဖစ်​ေစ

  • မည်သည့​် ဘာသာစကား​ language တွင် ြဖစ်​ေစ


သီး​ြခား​သတ်မှတ်​ေပး​ထား​သည့​် နံပါတ်များ​ြဖစ်သည်။ ယူနီကုဒ် ဆိုသည်မှာ ကမ္ဘာသံုး​ဘာသာစကား​ အား​လံုး​မှ အက္ခရာစာလံုး​ တစ်လံုး​တိုင်း​အတွက် တိကျ​ေသာ နံပါတ် တစ်လံုး​တည်း​သာ သတ်မှတ်​ေပး​​ေသာ ဘံုသံုး​စနစ်ဟူ၍လည်း​ ​ေခါ်ဆိုြကသည်။

Unicode => Universal Character Encoding Unicode Consotium ​ေခါ် NGO အဖွဲ့​အစည်း​မှ တစ်ကမ္ဘာလံုး​ရှိ ဘာသာစကား​များ​ကို သိမ်း​ဆည်း​နိုင်ရန်/ စာသား​များ​ဖလှယ်နိုင်ရန် တီထွင်ထား​​ေသာ 16 bit character code set standard ြဖစ်သည်။ ISO (International Standard Organization) က ယင်း​ကို ISO-10646 ဟု သတ်မှတ်​ေပး​သည်။

Unicode ြဖင့​် ဘာသာစကား​​ေပါင်း​ များ​စွာကို Font တခုတည်း​တွင် ထည့​်သွင်း​နိုင်ြပီး​ မည်သည့​် ကွန်ပျူတာစနစ်တွင်မဆို အသံုး​ြပုနိုင်ရမည်ြဖစ်သည်။ Computer ဆိုသည်က ကိန်း​ဂဏန်း​များ​ကိုသာ သိသည်ဟု ​ေယဘုယျအား​ြဖင့​် ​ေြပာနိုင်သည်။ ကွန်ပျူတာတွင် ဖတ်မှတ််ြခင်း​၊ သိမ်း​ဆည်း​ြခင်း​များ​ကို ကိန်း​ဂဏန်း​များ​ြဖင့​်သာ ြပုလုပ်နိုင်သည်။ ယူနီကုဒ်ကို မတီထွင်မီက ကိန်း​ဂဏန်း​တစ်ခုကို သိရှိနိုင်ရန်အတွက် လှျို့​၀ှက်ကိန်း​စနစ်များ​စွာကို အသံုး​ြပုြကရသည်။ ဘာသာစကား​ တစ်ခုအတွက် ြပည့​်စံုလံု​ေလာက်​ေသာ encoding စနစ်များ​ မရှိ​ေပ။

History of Myanmar Unicode

ASCII code ​ေပါ်တွင် ြမန်မာစာကို encode လုပ်၍ အသံုး​ြပုခဲ့​ြကသည်။ အဂင်္လိပ် Character set ယာယီ ငှား​သံုး​ခဲ့​ြကြခင်း​ြဖစ်သည်။ ဥပမာ- ြမန်မာစာ “က” သည် အဂင်္လိပ်အက္ခရာ U (ASCII code point 117) ​ေပါ်တွင် encode လုပ်ထား​ြခင်း​ြဖစ်သည်။ သို့​​ေသာ် ယူနီကုဒ်တွင် “က” နှင့​် "u" သည် အက္ခရာတစ်ခုစီ ကွဲြပား​​ေနသည်။ ကွန်ပျူတာက စံတစ်ခုကို သိလာမှသာ တစ်ကမ္ဘာလံုး​ မည်သည့​်ကွန်ပျူတာကမဆို ြမန်မာစာကို နား​လည်လာပါမည်။ ကွန်ပျူတာက လက်ခံနိုင်သည့​် စံ ဆိုသည်မှာ ကြကီး​ကို U+1000 နှင့​် ခ​ေခွး​ကို U + 1001 အြဖစ် ကုတ်အ​ေနြဖင့​် ပံု​ေသ သတ်မှတ်​ေပး​ရပါလိမ့​်မည်။ သတ်မှတ်ရံုသာမက တစ်ကမ္ဘာလံုး​ရှိ Software Developer များ​ သိ​ေစရန်နှင့​် တ​ေြပး​ညီအသံုး​ြပုနိုင်​ေစရန် သတ်မှတ်ြပီး​ ​ေြကညာထား​ြကရပါလိမ့​်မည်။ ထိုသို့​ သတ်မှတ်​ေြကညာမှုကို ISO က စံထား​ြပီး​သတ်မှတ်​ေပး​သည်။

ယူနီကုတ် ၁.၀ တွင် ယခုလက်ရှိသံုး​​ေန​ေသာ ြမန်မာယူနီကုတ်သည် တိဘက်ဘာသာစကား​​ေအာက်တွင် ရှိခဲ့​ဲသည်။ ယူနီကုတ် ၁.၁ တွင် ယူနီကုတ်တွင် ြမန်မာဘာသာကိုဖယ်ထုတ်ခဲ့​ဲပီး​ ၂.၀ တွင် အြခား​ ကုတ်နံပါတ်များ​​ေအာက်တွင် ြပန်လည်ထည့​်သွင်း​ခဲ့​သည်။

၁၉၉၅ မတ်လ ၁၂ ရက်တွင် မိုက်ကယ်အီဗာဆင်မှ ယူနီကုတ် WG2 တွင် Title: Names of Burmese characters: comment on Unicode Technical Report #1 အမည်ြဖင့​်စာတမ်း​တစ်​ေစာင် စတင်တင်သွင်း​ခဲ့​သည်။

၁၉၉၆ တွင် မိုက်ကယ်အီဗာဆင်မှ proposal စတင်တင်သွင်း​ခဲ့​သည်။

၁၉၉၈ တွင် မိုက်ကယ်အီဗာဆင်မှပင် ammendment တင်သွင်း​ခဲ့​သည်။

၁၉၉၈ ဇူလိုင် ၂၄ တွင် ကို​ေဇာ်ထွဋ်မှ Response to Myanmar Proposal N1729 (Expert Contribution to Unicode Consortium) ကို​ေရး​သား​ခဲ့​သည်။

၁၉၉၈ ​ေအာက်တိုဘာတွင် UK London ၌ ကျင်း​ပ​ေသာ WG 2 meeting 35 သို့​ ြမန်မာနိုင်ငံမှ ​ေဒါက်တာ​ေအာင်​ေမာ် (CE) ၊ ဦး​ခင်​ေမာင်လွင် (ကွန်ပျူတာပညာရှင်အသင်း​)၊ ​ေဒါက်တာ​ေကျာ်သိန်း​ (ကွန်ပျူတာတက္ကသို်လ်)၊ ဦး​​ေသာင်း​တင် (KMD) နှင့​် ဦး​သိန်း​ထွဋ် (Geocomp) တို့​သည် ​ေလ့​လာသူအြဖစ်တက်​ေရာက်ကာ ြမန်မာစာအ​ေြကာင်း​ကို ြပည့​်စံုစွာတင်ြပခဲ့​ြပီး​ ြမန်မာယူနီကုတ်ကို ြမန်မာလူမျိုး​ပညာရှင်များ​လက်သို့​ စတင် မျိုး​​ေစ့​ချ​ေပး​ခဲ့​သည်။ဤ​ေဆွး​​ေနွး​ပွဲတွင် ြမန်မာပညာရှင်များ​ကိုယ်တိုင် တက်​ေရာက်​ေဆွး​​ေနွး​ခဲ့​ြခင်း​ မြပုနိုင်ပါက ယခုအချိန်တွင် ြမန်မာလူမျိုး​များ​သည် ြမန်မာစာကို ြပင်ပမှသာ​ေလ့​လာတတ်​ေြမာက်ထား​​ေသာ နိုင်ငံြခား​ပညာရှင်များ​၏ proposal ြဖင့​် ​ေပါ်ထွက်လာမည့​် ြမန်မာယူနီကုတ်ကိုသာ အသံုး​ြပုြကရမည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။

အ​ေြခခံ ြမန်မာယူနီကုတ် Unicode Character Code 3.0 ကို 1998 ခုနှစ်တွင် သတ်မှတ်အတည်ြပု ြပဋ္ဌာန်း​ခဲ့​ြပီး​ြဖစ်ပါသည်။ သို့​​ေသာ် ထိုအချိန်တွင် ယူနီကုတ်ကို လိုက်လံအ​ေကာင်အထည်​ေဖာ် တီထွင်​ေဆာင်ရွက်မည့​်သူ တစ်ဦး​မှျ ြမန်မာနိုင်ငံတွင် မရှိခဲ့​​ေပ။ 1999 ခုနှစ် ​ေနာက်ပိုင်း​မှ 2002 ခုနှစ်အထိ ြမန်မာစာ ယူနီကုတ်ကို သံုး​စွဲနိုင်​ေအာင် လုပ်​ေဆာင်​ေနသူများ​ကို ​ေလ့​လာြကည့​်ရာတွ Graphite enabled Padauk မှ လွဲြပီး​ အြခား​ မည်သူတစ်ဦး​တစ်​ေယာက်မှျ မရှိခဲ့​ပါ။

ြမန်မာစာကို ယူနီကုတ်အြဖစ် သတ်မှတ်​ေပး​ခဲ့​စဥ်က ယူနီကုတ် Consotium အဖွဲ့​ြကီး​တွင် ြမန်မာစာကို ​ေကာင်း​စွာ တတ်ကျွမ်း​သူ မရှိသည့​်အြပင် ြမန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း​ Unicode related technologies များ​ကို နား​လည်သူ တစ်ဦး​မှျ ထွက်​ေပါ်လာြခင်း​ မရှိ​ေသး​သြဖင့​် ယူနီကုတ်ဆိုသည်မှာ ချိုနှင့​်လား​ ြပန်​ေမး​ရမည့​် အချိန်ြဖစ်သည်။ ​ေပး​ကား​​ေပး​၏၊ မရ​ေသး​သည့​်သ​ေဘာြဖစ်ခဲ့​ပါသည်။

2002 ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ​ေရာက်မှ ကို​ေငွထွန်း​ က ြမ​ေစတီ ယူနီကုတ် စနစ်ကို တီထွင်နိုင်ခဲ့​ြပီး​ 2003 ခုနှစ်၊ ဇန်န၀ါရီလတွင် etrademyanmar.com ၌ ပထမဦး​ဆံုး​ စတင် အသံုး​ြပုနိုင်ခဲ့​သည်။ ကို​ေငွထွန်း​သည် ြမ​ေစတီယူနီကုတ်ကို ရန်ကုန်ြမို့​ရှိ စာချုပ်စာတမ်း​များ​ မှတ်ပံုတင်ရံုး​တွင် ကုန်အမှတ်တံဆိပ် မှတ်ပံုတင်ြပီး​ တရား​၀င်သံုး​စွဲခဲ့​​ေြကာင်း​ သိရှိရသည်။

သို့​ရာတွင် ထိုစဥ်က ြမန်မာယူနီကုတ်စနစ်မှာ Virama စနစ်​ေပါ်တွင်အ​ေြခခံထား​​ေသာ​ေြကာင့​် ြမ​ေစတီယူနီကုတ်စနစ်မှာ ယူနီကုတ်စံကို အြပည့​်အ၀လိုက်နာထား​​ေသာ စနစ်ဟု မဆိုနိုင်​ေပ။ ထိုြပင် ထိုစဥ်က ြမ​ေစတီယူနီကုတ်စနစ်မှာ အဆမတန်​ေဈး​ြကီး​ြခင်း​ အသံုး​ြပုခွင့​်လိုင်စင်မှာလည်း​ ယခုလက်ရှိ​ေပါ်ထွက်လာ​ေသာ လိုင်စင်များ​ကဲ့​သို့​ Open Source လိုင်စင်များ​ မဟုတ်ြခင်း​ စသည့​် အချက်များ​​ေြကာင့​် ကျယ်ကျယ်ြပန့်​ြပန့​် သံုး​စွဲနိုင်ခဲ့​ြခင်း​ မရှိခဲ့​ပါ။

2002 ခုနှစ်တွင် ြမန်မာနိုင်ငံ၌ အတည်မြပုနိုင်​ေသး​သည့​် ယူနီကုတ်စနစ်ကို ြမန်မာနိုင်ငံ ကွန်ပျူတာအသင်း​ချုပ်မှ တာ၀န်ယူ လုပ်​ေဆာင်ြကရန် ၀ိုင်း​၀န်း​ တိုက်တွန်း​ြကပါသည်။ ယူနီကုတ်စနစ်ကို နိုင်ငံ​ေတာ်စံတစ်ခုအ​ေနြဖင့​် အသံုး​ြပုနိုင်​ေရး​အတွက် လုပ်ငန်း​စတင်ရန် ဘဏ္ဍာ​ေရး​အ​ေထာက်အပံ့​များ​ စတင်ရှာ​ေဖွခဲ့​ြကသည်။ နိုင်ငံ​ေတာ်အြကီး​အကဲများ​သည် ြမန်မာ့​စံယူနီကုတ်ြဖစ်​ေြမာက်​ေရး​အတွက် ကျပ်သိန်း​ ၅၀ ကို စတင်​ေထာက်ပံ့​​ေပး​ခဲ့​ပါသည်။ ဤသို့​ြဖင့​် Myanmar Unicode and NLP Research Centre သည် ြမန်မာနိုင်ငံ ကွန်ပျူတာ သင်း​ချုပ်ြကီး​၏ အစီအမံြဖင့​် ဖွဲ့​စည်း​နိုင်ခဲ့​သည်။ NLP အဖွဲ့​ြကီး​သည် 2002 ခုနှစ်မှစြပီး​ နိုင်ငံ​ေတာ်အတွက် ယူနီကုတ်တာ၀န်များ​ကို အချိန်ြပည့​် စတင်တာ၀န်ယူ လုပ်​ေဆာင်ခဲ့​သည် ဟု ဆိုနိုင်သည်။

From Myanmar Online Encyclopedia

0 comments:

Post a Comment

 

content top