ြမန်မာအက္ခရာတစ်လံုးချင်းစီအတွက် သီးြခားသတ်မှတ်ေပးထားေသာ တိကျသည့် ဘံုသံုးစနစ် (U 1000 မှ U 109F အတွင်းရှိ အက္ခရာများ)
ယူနီကုဒ် (Unicode) ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးတိုင်းတွင် အသံုးြပုလျက်ရှိေသာ အက္ခရာစာလံုးများအတွက်
- မည်သည့် Platform တွင် ြဖစ်ေစ
- မည်သည့် Program တွင် ြဖစ်ေစ
- မည်သည့် ဘာသာစကား language တွင် ြဖစ်ေစ
သီးြခားသတ်မှတ်ေပးထားသည့် နံပါတ်များြဖစ်သည်။ ယူနီကုဒ် ဆိုသည်မှာ ကမ္ဘာသံုးဘာသာစကား အားလံုးမှ အက္ခရာစာလံုး တစ်လံုးတိုင်းအတွက် တိကျေသာ နံပါတ် တစ်လံုးတည်းသာ သတ်မှတ်ေပးေသာ ဘံုသံုးစနစ်ဟူ၍လည်း ေခါ်ဆိုြကသည်။
Unicode => Universal Character Encoding Unicode Consotium ေခါ် NGO အဖွဲ့အစည်းမှ တစ်ကမ္ဘာလံုးရှိ ဘာသာစကားများကို သိမ်းဆည်းနိုင်ရန်/ စာသားများဖလှယ်နိုင်ရန် တီထွင်ထားေသာ 16 bit character code set standard ြဖစ်သည်။ ISO (International Standard Organization) က ယင်းကို ISO-10646 ဟု သတ်မှတ်ေပးသည်။
Unicode ြဖင့် ဘာသာစကားေပါင်း များစွာကို Font တခုတည်းတွင် ထည့်သွင်းနိုင်ြပီး မည်သည့် ကွန်ပျူတာစနစ်တွင်မဆို အသံုးြပုနိုင်ရမည်ြဖစ်သည်။ Computer ဆိုသည်က ကိန်းဂဏန်းများကိုသာ သိသည်ဟု ေယဘုယျအားြဖင့် ေြပာနိုင်သည်။ ကွန်ပျူတာတွင် ဖတ်မှတ််ြခင်း၊ သိမ်းဆည်းြခင်းများကို ကိန်းဂဏန်းများြဖင့်သာ ြပုလုပ်နိုင်သည်။ ယူနီကုဒ်ကို မတီထွင်မီက ကိန်းဂဏန်းတစ်ခုကို သိရှိနိုင်ရန်အတွက် လှျို့၀ှက်ကိန်းစနစ်များစွာကို အသံုးြပုြကရသည်။ ဘာသာစကား တစ်ခုအတွက် ြပည့်စံုလံုေလာက်ေသာ encoding စနစ်များ မရှိေပ။
ASCII code ေပါ်တွင် ြမန်မာစာကို encode လုပ်၍ အသံုးြပုခဲ့ြကသည်။ အဂင်္လိပ် Character set ယာယီ ငှားသံုးခဲ့ြကြခင်းြဖစ်သည်။ ဥပမာ- ြမန်မာစာ “က” သည် အဂင်္လိပ်အက္ခရာ U (ASCII code point 117) ေပါ်တွင် encode လုပ်ထားြခင်းြဖစ်သည်။ သို့ေသာ် ယူနီကုဒ်တွင် “က” နှင့် "u" သည် အက္ခရာတစ်ခုစီ ကွဲြပားေနသည်။ ကွန်ပျူတာက စံတစ်ခုကို သိလာမှသာ တစ်ကမ္ဘာလံုး မည်သည့်ကွန်ပျူတာကမဆို ြမန်မာစာကို နားလည်လာပါမည်။ ကွန်ပျူတာက လက်ခံနိုင်သည့် စံ ဆိုသည်မှာ ကြကီးကို U+1000 နှင့် ခေခွးကို U + 1001 အြဖစ် ကုတ်အေနြဖင့် ပံုေသ သတ်မှတ်ေပးရပါလိမ့်မည်။ သတ်မှတ်ရံုသာမက တစ်ကမ္ဘာလံုးရှိ Software Developer များ သိေစရန်နှင့် တေြပးညီအသံုးြပုနိုင်ေစရန် သတ်မှတ်ြပီး ေြကညာထားြကရပါလိမ့်မည်။ ထိုသို့ သတ်မှတ်ေြကညာမှုကို ISO က စံထားြပီးသတ်မှတ်ေပးသည်။
ယူနီကုတ် ၁.၀ တွင် ယခုလက်ရှိသံုးေနေသာ ြမန်မာယူနီကုတ်သည် တိဘက်ဘာသာစကားေအာက်တွင် ရှိခဲ့ဲသည်။ ယူနီကုတ် ၁.၁ တွင် ယူနီကုတ်တွင် ြမန်မာဘာသာကိုဖယ်ထုတ်ခဲ့ဲပီး ၂.၀ တွင် အြခား ကုတ်နံပါတ်များေအာက်တွင် ြပန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။
၁၉၉၅ မတ်လ ၁၂ ရက်တွင် မိုက်ကယ်အီဗာဆင်မှ ယူနီကုတ် WG2 တွင် Title: Names of Burmese characters: comment on Unicode Technical Report #1 အမည်ြဖင့်စာတမ်းတစ်ေစာင် စတင်တင်သွင်းခဲ့သည်။
၁၉၉၆ တွင် မိုက်ကယ်အီဗာဆင်မှ proposal စတင်တင်သွင်းခဲ့သည်။
၁၉၉၈ တွင် မိုက်ကယ်အီဗာဆင်မှပင် ammendment တင်သွင်းခဲ့သည်။
၁၉၉၈ ဇူလိုင် ၂၄ တွင် ကိုေဇာ်ထွဋ်မှ Response to Myanmar Proposal N1729 (Expert Contribution to Unicode Consortium) ကိုေရးသားခဲ့သည်။
၁၉၉၈ ေအာက်တိုဘာတွင် UK London ၌ ကျင်းပေသာ WG 2 meeting 35 သို့ ြမန်မာနိုင်ငံမှ ေဒါက်တာေအာင်ေမာ် (CE) ၊ ဦးခင်ေမာင်လွင် (ကွန်ပျူတာပညာရှင်အသင်း)၊ ေဒါက်တာေကျာ်သိန်း (ကွန်ပျူတာတက္ကသို်လ်)၊ ဦးေသာင်းတင် (KMD) နှင့် ဦးသိန်းထွဋ် (Geocomp) တို့သည် ေလ့လာသူအြဖစ်တက်ေရာက်ကာ ြမန်မာစာအေြကာင်းကို ြပည့်စံုစွာတင်ြပခဲ့ြပီး ြမန်မာယူနီကုတ်ကို ြမန်မာလူမျိုးပညာရှင်များလက်သို့ စတင် မျိုးေစ့ချေပးခဲ့သည်။ဤေဆွးေနွးပွဲတွင် ြမန်မာပညာရှင်များကိုယ်တိုင် တက်ေရာက်ေဆွးေနွးခဲ့ြခင်း မြပုနိုင်ပါက ယခုအချိန်တွင် ြမန်မာလူမျိုးများသည် ြမန်မာစာကို ြပင်ပမှသာေလ့လာတတ်ေြမာက်ထားေသာ နိုင်ငံြခားပညာရှင်များ၏ proposal ြဖင့် ေပါ်ထွက်လာမည့် ြမန်မာယူနီကုတ်ကိုသာ အသံုးြပုြကရမည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။
အေြခခံ ြမန်မာယူနီကုတ် Unicode Character Code 3.0 ကို 1998 ခုနှစ်တွင် သတ်မှတ်အတည်ြပု ြပဋ္ဌာန်းခဲ့ြပီးြဖစ်ပါသည်။ သို့ေသာ် ထိုအချိန်တွင် ယူနီကုတ်ကို လိုက်လံအေကာင်အထည်ေဖာ် တီထွင်ေဆာင်ရွက်မည့်သူ တစ်ဦးမှျ ြမန်မာနိုင်ငံတွင် မရှိခဲ့ေပ။ 1999 ခုနှစ် ေနာက်ပိုင်းမှ 2002 ခုနှစ်အထိ ြမန်မာစာ ယူနီကုတ်ကို သံုးစွဲနိုင်ေအာင် လုပ်ေဆာင်ေနသူများကို ေလ့လာြကည့်ရာတွ Graphite enabled Padauk မှ လွဲြပီး အြခား မည်သူတစ်ဦးတစ်ေယာက်မှျ မရှိခဲ့ပါ။
ြမန်မာစာကို ယူနီကုတ်အြဖစ် သတ်မှတ်ေပးခဲ့စဥ်က ယူနီကုတ် Consotium အဖွဲ့ြကီးတွင် ြမန်မာစာကို ေကာင်းစွာ တတ်ကျွမ်းသူ မရှိသည့်အြပင် ြမန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း Unicode related technologies များကို နားလည်သူ တစ်ဦးမှျ ထွက်ေပါ်လာြခင်း မရှိေသးသြဖင့် ယူနီကုတ်ဆိုသည်မှာ ချိုနှင့်လား ြပန်ေမးရမည့် အချိန်ြဖစ်သည်။ ေပးကားေပး၏၊ မရေသးသည့်သေဘာြဖစ်ခဲ့ပါသည်။
2002 ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ေရာက်မှ ကိုေငွထွန်း က ြမေစတီ ယူနီကုတ် စနစ်ကို တီထွင်နိုင်ခဲ့ြပီး 2003 ခုနှစ်၊ ဇန်န၀ါရီလတွင် etrademyanmar.com ၌ ပထမဦးဆံုး စတင် အသံုးြပုနိုင်ခဲ့သည်။ ကိုေငွထွန်းသည် ြမေစတီယူနီကုတ်ကို ရန်ကုန်ြမို့ရှိ စာချုပ်စာတမ်းများ မှတ်ပံုတင်ရံုးတွင် ကုန်အမှတ်တံဆိပ် မှတ်ပံုတင်ြပီး တရား၀င်သံုးစွဲခဲ့ေြကာင်း သိရှိရသည်။
သို့ရာတွင် ထိုစဥ်က ြမန်မာယူနီကုတ်စနစ်မှာ Virama စနစ်ေပါ်တွင်အေြခခံထားေသာေြကာင့် ြမေစတီယူနီကုတ်စနစ်မှာ ယူနီကုတ်စံကို အြပည့်အ၀လိုက်နာထားေသာ စနစ်ဟု မဆိုနိုင်ေပ။ ထိုြပင် ထိုစဥ်က ြမေစတီယူနီကုတ်စနစ်မှာ အဆမတန်ေဈးြကီးြခင်း အသံုးြပုခွင့်လိုင်စင်မှာလည်း ယခုလက်ရှိေပါ်ထွက်လာေသာ လိုင်စင်များကဲ့သို့ Open Source လိုင်စင်များ မဟုတ်ြခင်း စသည့် အချက်များေြကာင့် ကျယ်ကျယ်ြပန့်ြပန့် သံုးစွဲနိုင်ခဲ့ြခင်း မရှိခဲ့ပါ။
2002 ခုနှစ်တွင် ြမန်မာနိုင်ငံ၌ အတည်မြပုနိုင်ေသးသည့် ယူနီကုတ်စနစ်ကို ြမန်မာနိုင်ငံ ကွန်ပျူတာအသင်းချုပ်မှ တာ၀န်ယူ လုပ်ေဆာင်ြကရန် ၀ိုင်း၀န်း တိုက်တွန်းြကပါသည်။ ယူနီကုတ်စနစ်ကို နိုင်ငံေတာ်စံတစ်ခုအေနြဖင့် အသံုးြပုနိုင်ေရးအတွက် လုပ်ငန်းစတင်ရန် ဘဏ္ဍာေရးအေထာက်အပံ့များ စတင်ရှာေဖွခဲ့ြကသည်။ နိုင်ငံေတာ်အြကီးအကဲများသည် ြမန်မာ့စံယူနီကုတ်ြဖစ်ေြမာက်ေရးအတွက် ကျပ်သိန်း ၅၀ ကို စတင်ေထာက်ပံ့ေပးခဲ့ပါသည်။ ဤသို့ြဖင့် Myanmar Unicode and NLP Research Centre သည် ြမန်မာနိုင်ငံ ကွန်ပျူတာ သင်းချုပ်ြကီး၏ အစီအမံြဖင့် ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့သည်။ NLP အဖွဲ့ြကီးသည် 2002 ခုနှစ်မှစြပီး နိုင်ငံေတာ်အတွက် ယူနီကုတ်တာ၀န်များကို အချိန်ြပည့် စတင်တာ၀န်ယူ လုပ်ေဆာင်ခဲ့သည် ဟု ဆိုနိုင်သည်။
From Myanmar Online Encyclopedia
0 comments:
Post a Comment