ရာဇကုမာ ေကျာက်စာ ေလာက်သိပ်မထင်ရှားတဲ့ ကျန်စစ်သားမင်းရဲ့ ြမကန်မွန် ေကျာက်စာမှာ ေရကန်အမည် ကို မဟာနိဗ္ဗာန် လက်ဆုယ်ခိရိယ် (လက်ဆုယ်ခိရိယ် စာလံုးေပါင်းမှားေနတာမဟုတ်ပါ မူရင်းကိုက ဒီအတိုင်း ) လို့ေတွ့ရတာ အေစာဆံုး ြမန်မာ အက္ခရာလို့ ေြပာပါတယ် ။
ြမန်မာစကား နဲ့ ြမန်မာစာ-ကို ေရာေရာေထွးေထွး သံုးေနြကတာလည်း ေတွ့ရပါတယ်။ အမှတ်တမဲ့ ဆိုရင်ေတာ့ အတူတူပဲလို့ထင်ရေပမယ့် တကယ်ေတာ့ ြမန်မာစကားနဲ့ ြမန်မာစာ-ဟာ မတူပါဘူး။
ခရစ်နှစ်ဦးပိုင်းေလာက်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားေတွ အေရှ့ေတာင်အာရှကို သေဘင်္ာြကီးေတွနဲ့ ရွက်လွင့်လာ ရာမှ ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ဟိန္ဒူဘာသာ၊ အက္ခရာ၊ နီတိကျမ်း၊ ဓမ္မသတ်ကျမ်း စတဲ့ ယဉ်ေကျးမှုေတွပါလာြပီး အေရှ့ေတာင်အာရှ နိုင်ငံေတွမှာ ထွန်းကားတာပါ။ အဲဒီအက္ခရာဟာ
အဂင်္လိပ်စာမတတ်သူက ေရှ့တန်းမေရာက်နိုင်။ မျက်နှာသာအေပးမခံရ။ ေနရာမရ။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးတွင်လည်း တိုင်းရင်းသား ဘာသာစကားနှင့် ကမ္ဘာသံုးဘာသာစာေပတို့အြကား အေရးပါမှုြခင်း ကွာဟသည့် ကိစ္စရှိနိုင်ပါသည်။ မည်သို့ြဖစ်ေစ
ြမန်မာဗျည်း ၃၃-လံုး ြဖစ်ေပါ်လာပံုအေြကာင်း ေြပာရာမှာ ဗျည်းေရာ သရေရာ ြမန်မာအက္ခရာ ဘယ်လိုြဖစ်ေပါ်လာတယ်ဆိုတာက စေြပာဖို့လိုမှာေပါ့။ ြမန်မာအက္ခရာဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဘိစီ ၅၀၀-ေလာက်က ၇၀၀-ေကျာ်အထိ ထွန်းကားခဲ့တဲ့ ြဗာဟ္မီ (Brahmi) အက္ခရာက ဆင်းသက်လာေြကာင်း ပညာရှင်ေတွက မိန့်ဆိုြကတယ်။
ခရစ်နှစ်ဦးပိုင်းေလာက်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားေတွ အေရှ့ေတာင်အာရှကို သေဘင်္ာြကီးေတွနဲ့ ရွက်လွင့်လာ ရာမှ ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ဟိန္ဒူဘာသာ၊ အက္ခရာ၊ နီတိကျမ်း၊ ဓမ္မသတ်ကျမ်း စတဲ့ ယဉ်ေကျးမှုေတွပါလာြပီး အေရှ့ေတာင်အာရှ နိုင်ငံေတွမှာ ထွန်းကားတာပါ။ အဲဒီအက္ခရာဟာ မွန်လူမျိုးေတွဆီ အရင်ေရာက်ြပီး အဲဒီကမှတဆင့် ြမန်မာေတွဆီေရာက်တယ်။ ြမန်မာေတွက အဲဒီအက္ခရာေတွကို ြမန်မာစကားသံေတွနဲ့ အံဝင်ခွင်ကျြဖစ်ေအာင် လိုအပ်သလို မွမ်းမံအသံုးြပုရာက ြမန်မာအက္ခရာ ေပါ်ေပါက်လာတယ်လို့ ယူဆြကပါတယ်။
[caption id="attachment_218" align="aligncenter" width="571" caption=" Reference for Burmese script"]
[/caption]ြမန်မာအက္ခရာဆိုရာမှာ ဗျည်းေရာ၊ သရေရာ ပါဝင်ပါတယ်။ ဗျည်းေတွကို အမည်ေပးပံုက စိတ်ဝင်စားစရာ ေကာင်းပါတယ်။ ဘယ်တုန်းကစြပီး ကြကီး-ခေခွး-ဂငယ်-ဃြကီး-စတဲ့အမည်ေတွ ေပးတာလဲလို့ စဉ်းစားြကည့်ရင် ြမန်မာအက္ခရာေတွကို ေပရွက်ေပါ်မှာ ကညစ်နဲ့ အဝိုင်းပံုေရးေတာ့မှ ြဖစ်လိမ့်မယ်လို့ ဆိုချင်ပါတယ်။ ေကျာက်စာ စေရးထိုးတဲ့ ပုဂံေခတ်တုန်းကေတာ့ ခုလို ဝိုင်းဝိုင်းစက်စက် မဟုတ်ေြကာင်း ပုဂံေကျာက်စာေတွကိုြကည့်ရင် သိနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက ေကျာက်ေပါ်မှာ ေဆာက်တို့၊ ဘာတို့နဲ့ ထွင်းရတာမို့ ေလးေထာင့်ပံုေတွ ထွင်းတယ်၊ မဝိုင်းေသးဘူး။
ဝ-ဝကေလး ဝိုင်းဝိုင်းေရး-လို့ ေြပာလို့မရေသးဘူး။
ေပေပါ်မှာေရးေတာ့ ေလးေထာင့်ေရးရင် အဆင်မေြပဘူး။ ေပရွက်အေြကာေတွ စုတ်ြပတ်နိုင်တယ်။ အဝိုင်းေရးေတာ့ ပိုအဆင်ေြပတယ်။ အဲဒီလိုအဝိုင်းေရးတဲ့ေခတ်ေရာက်မှ ဗျည်းေတွရဲ့ ပံုသဏ္ဍာန်ကိုြကည့်ြပီး အမည်ေပးတာပါ။ ဒီေတာ့ ြမန်မာဗျည်းေတွဟာ မဝိုင်းခင်တုန်းက ကြကီး-ခေခွး စတဲ့ အမည်ေတွ မရေသးဘဲ က-ခ-လို့ပဲ ေခါ်လိမ့်မယ်ထင်တယ်။
ဗျည်းေတွကိ်ု အမည်ေပးရာမှာ ဂုဏ်အရည်အေသွးအရ အမည်ေပးတာေရာ၊ ပံုသဏ္ဍာန်အရ အမည်ေပးတာေရာ ေတွ့ရတယ်။ ကြကီး၊ ဃြကီး၊ ဏြကီး၊ ဠြကီး ဆိုတဲ့ အက္ခရာေလးလံုးကို ြကီးေလးလံုး-လို့ေခါ်ြကတယ်။ အဲ ဃြကီး၊ ဏြကီး၊ ဠြကီးတို့မှာေတာ့ ဂငယ်၊ နငယ်၊ လ(ငယ်) ဆိုတဲ့ အတွဲေတွ ရှိတယ်မဟုတ်လား။ ဒါေြကာင့် အြကီးအငယ်ခွဲြပီး အငယ်ေတွထက် အရွယ်ပမာဏြကီးတဲ့ အက္ခရာေတွကို ြကီး-ထည့်ြပီး ေခါ်ြကတာေပါ့။
ကြကီးကျေတာ့ ကငယ် မရှိဘဲ ဘာြဖစ်လို့ ကြကီးလို့ေခါ်ရသလဲလို့ ေမးစရာေပါ့။ ဗျည်း ၃၃-လံုးမှာ ေရှ့ဆံုးက ေခါင်းေဆာင်ဗျည်းြဖစ်လို့ ကြကီးလို့ ေခါ်တယ်လို့လည်း ယူဆြကတယ်။ ၃၃-လံုးမှာ အြကီးဆံုးေပါ့။ ပံုသဏ္ဍာန်က ဂငယ်ထက် ၂-ဆ ြကီးေနလို့ ကြကီးလို့ေခါ်တယ်လို့လည်း ဆိုြကတယ်။
ပုသဏ္ဍာန်အရ အမည်ေပးတဲ့ဗျည်းေတွကို ြကည့်ပါ။
ေခွေခွကေလးေနလို့ ခ-ေခွး၊
လံုးလံုးကေလး ေနလို့ စ-လံုး၊
လိမ်ေခွေနလို့ ဆ-လိမ်၊
ေအာက်ကွဲေနလို့ ဇ-ကွဲ၊
ေဘးကမျဉ်းဆွဲထားလို့ ဈ-မျဉ်းဆွဲ၊
ရင်ကေလးေကာက်ေနလို့ ဍ-ရင်ေကာက်၊
ဝမ်းပူေနလို့ တ-ဝမ်းပူ၊
အငယ်အေထွးေလးြဖစ်လို့ ဒ-ေဒွး (ဒေထွး)၊
ေအာက်ပိုင်းကြခိုက်(ချိုင့်) ေနလို့ ဓ-ေအာက်ြခိုက်၊
မတ်မတ်ေစာက်ေစာက်ရှိလို့ ပ-ေစာက်၊
အထက်ပိုင်းကြခိုက်(ချိုင့်)ေနလို့ ဗ-ထက်ြခိုက်၊
ကုန်းေနလို့ ဘ-ကုန်း၊
ပက်လက်လန်ေနလို့ ယ-ပက်လက်၊
အဖျားက ေကာက်ေနလို့ ရ-ေကာက်-ဆိုြပီး ပံုသဏ္ဍာန်အရ အမည်ေပးတာ ေတွ့နိုင်ပါတယ်။
အက္ခရာတချို့ရဲ့ အမည်ေတွက ပံုသဏ္ဍာန်ကို ရိုးရိုးေဖာ်ြပတာမဟုတ်ဘဲ ပံုသဏ္ဍာန်တူတဲ့ အရာဝတ္ထုေတွနဲ့ ခိုင်းနှိုင်းအမည်ေပးတာြဖစ်ပါတယ်။ ေရှးကသံုးတဲ့ သံလျင်းလို့ေခါ်တဲ့ ထမ်းစင်မှာပါတဲ့ ချိတ်ေလးကို ေကာက်ေကာက်ကေလးမို့ ဋ-သံလျင်းချိတ်၊
ဝမ်းဘဲနဲ့တူလို့ ဌ-ဝမ်းဘဲ၊
ေရမှုတ်နဲ့တူလို့ ဎ-ေရမှုတ်၊
ဆင်ရဲ့ေြခေထာက်ကို ခတ်ရတဲ့ ထူးလိုအကွင်း ၂-ကွင်းပါလို့ ထ-ဆင်ထူးလို့ ေခါ်ေြကာင်း ေတွ့နိုင်ပါတယ်။
င-မ-ဝ-သ-ဟ တို့ကိုေတာ့ အမည်မေပးတာ ေတွ့ရပါတယ်။
ည-ယ-လ တို့ကိုေတာ့ သာမန်အားြဖင့် အမည် မေပးေပမယ့် လိုအပ်တဲ့အခါ ညြကီး၊ ယပက်လက်၊ လ(ငယ်)လို့ အမည်ေပးပါတယ်။
ဉ ကို ဉ ကေလး၊ ည ကို ညြကီးလို့ ခွဲြခားေခါ်ပါတယ်။
ြမန်မာဗျည်း ၃၃-လံုးမှာ ည(ညြကီး) ပဲပါတယ်။ ဉ (ဉ ကေလး) ကိုေတာ့ အသတ်အက္ခရာအြဖစ်ပဲ သံုးတယ်။
သံေယာဇဉ်တို့၊ ဝိညာဉ်တို့၊ အစဉ်အြမဲ-တို့မှာ သံုးသလိုေပါ့။ ဒီေနရာမှာ ပါဠိဘာသာမှာသံုးတဲ့ ညနဲ့ ြမန်မာဘာသာမှာသံုးတဲ့ ညကို ခွဲြခားမှတ်ရမယ်။
ပါဠိဗျည်း ၃၃-လံုးမှာ ည မသံုးဘူး။ ဉ ပဲသံုးတယ်။
ဒါေြကာင့် ပုည ကို ပုဉ်+ဉ လို့ အသံထွက်ရတာေပါ့။ ေရှ့က ညကို အသတ်အသံထွက်ရတယ်။ /ပုန်+ညာ့/လို့ အသံထွက်ရတာေပါ့။
ဒီလိုပဲ ပညာ/ပဉ်+ဉာ/ပျင်ညာ။ သုည/သုဉ်+ဉ /သုန်ညာ့၊ လို့ အသံထွက်ရတယ်။ အချုပ်အားြဖင့် ပါဠိမှာ ညဟာ ဉ ၂-လံုးတွဲြဖစ်တယ်။ ဉ ေရာ၊ ညေရာ သံုးတယ်။ ြမန်မာမှာေတာ့ ညြကီး ဉ ကေလးလို့ ခွဲသံုးတယ်။ ဗျည်း ၃၃-လံုးမှာ ညြကီးသံုးြပီး အသတ်မှာ ဉ သံုးတယ်လို့ ခွဲြခားမှတ်သားနိုင်ပါတယ်။
ြမန်မာစာမှာ ဉ နဲ့ ဥနဲ့ ေရာေထွးတတ်တယ်။ ဉ (ဉ ကေလး) က ေြခေထာက် ရှည်တယ်။
ဥ (ဘဲဥ၊ ြကက်ဥ-မှာပါတဲ့ အက္ခရာ ဥ) က ေြခေထာက် တိုတယ်။
ယပက်လက်ကို ရေကာက်နဲ့ ယှဉ်ြပီး ယပက်လက်လို့ ခွဲြခားေခါ်တယ်။
ေရှ့က ရကို ရြကီး၊ ယကို ယငယ်လို့လည်း ခွဲေခါ်ေသးတယ်။ ရြကီးနဲ့ ရငယ်ေပါ့။
လကိုလည်း ဠနဲ့ ယှဉ်ြပီး လငယ်လို့ ေခါ်နိုင်ပါတယ်။
အက္ခရာအမည်ေတွနဲ့ပတ်သက်ြပီး ေြပာစရာတခုက ဓေအာက်ြခိုက်ကို ေအာက်ကချိုင့်ေနလို့ ဓေအာက်ြခိုက် ေခါ်တယ်ေြပာြပီး ေရးေတာ့ ေအာက်က မချိုင့်ပါလားလို့ ေမးစရာရှိတယ်။ ပုဂံေခတ် ေကျာက်စာေတွမှာ စေရးတုန်းက ဓဟာ အခုလို ေအာက်က ပိတ်မေနဘူး။ ဗ ေစာက်ထိုးေရးသလို ေအာက်ကချိုင့်ေနတယ်။ ( ဗထက်ြခိုက် ေြပာင်းြပန်ပံုစံမျိုးေပါ့။)
ဈ (ဈမျဉ်းဆွဲ) ကို စလံုးယပင့်-ဆိုြပီး မှားသင်တဲ့ ဆရာမကေလးေတွ ရှိတယ်လို့ ြကားရတယ်။ ဈ ဟာ မူလအက္ခရာမှာ သီြခားပံုသဏ္ဍာန် ရှိပါတယ်။ စလံုးကို ယပင့်ထားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ေဘးက မျဉ်းဆွဲထားလို့ ဈမျဉ်းဆွဲ ေခါ်တယ်လို့ မှတ်သင့်ပါတယ်။ ကဲ ဒီေလာက်ဆိုရင် ြပည့်စံုြပီထင်ပါတယ်။
ေမာင်ခင်မင် (ဓနုြဖူ)
(မဂင်္လာေမာင်မယ် ၂၀၁၀-ဒီဇဘင်္ာလ)
http://www.pannaparami.com/2011/02/blog-post_6669.html
1 comments:
တခ်
Post a Comment